Chào bạn, khi nhắc đến đầu tư chứng khoán, có hai yếu tố luôn khiến nhà đầu tư quan tâm hàng đầu, đó là cổ tức và lợi nhuận từ chênh lệch giá cổ phiếu. Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng khám phá một chủ đề không thể bỏ qua: Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức, đi kèm với các ví dụ minh họa thực tế. Và bạn biết không, hiểu rõ cổ tức không chỉ giúp bạn tự tin hơn khi ra quyết định đầu tư mà còn là cách để tối ưu lợi nhuận đầu tư của mình. Nào, cùng Daday Happy bắt đầu nhé!
Cổ tức là gì? Các hình thức trả cổ tức phổ biến
Cổ tức (Dividend) chính là khoản lợi nhuận sau thuế được chia cho các cổ đông của công ty cổ phần. Hình dung đơn giản, nếu bạn mua cổ phiếu của một công ty, thì cổ tức chính là “phần lợi nhuận” mà công ty ấy chia lại cho bạn, dựa trên số cổ phiếu bạn sở hữu. Đây là một trong những yếu tố tạo sự thu hút mạnh mẽ của cổ phiếu đối với nhà đầu tư – khả năng sinh lời không chỉ từ giá trị tăng trưởng mà còn từ thu nhập thụ động (cổ tức).
Cổ tức thường được chia làm hai hình thức phổ biến:
– Trả cổ tức bằng tiền mặt: Công ty trực tiếp trả tiền mặt dựa trên tỷ lệ chia cổ tức. Ví dụ, nếu sở hữu 1 cổ phiếu và tỷ lệ chia cổ tức là 10%, bạn sẽ nhận được 1.000 VNĐ trên mỗi cổ phiếu (giả sử mệnh giá tương ứng là 10.000 VNĐ).
– Trả cổ tức bằng cổ phiếu: Công ty phát hành thêm cổ phiếu để tăng số lượng sở hữu của nhà đầu tư. Đây thường là cách được áp dụng khi doanh nghiệp muốn giữ lại tiền mặt để tái đầu tư.
Ngoài ra, công ty có thể thực hiện mua lại cổ phiếu trên thị trường, một cách gián tiếp để chia cổ tức, giúp tăng giá trị cổ phiếu đang lưu hành.
Các ngày quan trọng liên quan đến chia cổ tức
Khi đầu tư, bạn cần chú ý đến các mốc thời gian quan trọng để đảm bảo mình không bỏ lỡ quyền nhận cổ tức:
1. Ngày giao dịch không hưởng quyền (T+1): Là ngày bạn mua cổ phiếu nhưng sẽ không được nhận cổ tức dù công ty đang tiến hành chia cổ tức.
2. Ngày đăng ký cuối cùng (T+2): Đây là ngày chốt danh sách cổ đông. Những nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu tính đến ngày này mới có quyền nhận cổ tức.
Ví dụ thực tế:
– Giả sử ngày giao dịch cuối cùng để nhận cổ tức là 5/9/2024, thì ngày 6/9/2024 sẽ là ngày giao dịch không hưởng quyền. Nếu bạn mua cổ phiếu vào ngày 6/9/2024, bạn sẽ không được nhận cổ tức.
Trên bảng giá chứng khoán, bạn có thể thường xuyên bắt gặp các ký hiệu sau:
– XD: Giao dịch không hưởng cổ tức.
– XR: Giao dịch không hưởng quyền mua cổ phiếu phát hành thêm.
– XS: Giao dịch không hưởng quyền mua cổ phiếu và cổ tức cùng lúc.
Hiểu rõ những ký hiệu và thời điểm này sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc lập kế hoạch đầu tư, tránh nhầm lẫn không đáng có.
Công thức tính giá điều chỉnh sau chia cổ tức và ví dụ minh họa
“Chia cổ tức” nghe thì có vẻ hấp dẫn, nhưng cũng kéo theo một thực tế mà ta cần nắm rõ: Sau mỗi lần chia cổ tức, giá cổ phiếu sẽ được điều chỉnh giảm tương ứng. Điều này nhằm đảm bảo sự “bảo toàn vốn hóa” và tránh gây nhầm lẫn về giá trị thực.
1. Trường hợp trả cổ tức bằng tiền mặt
Công thức tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng tiền mặt:
P’ = P – C
Trong đó:
– P’: Giá cổ phiếu điều chỉnh sau chia cổ tức.
– P: Giá cổ phiếu trước chia cổ tức (ngày giao dịch cuối cùng có hưởng quyền).
– C: Giá trị cổ tức bằng tiền mặt.
Ví dụ:
- Ngày 7/1/2016, cổ phiếu Vietcombank (VCB) có giá 30.000 VNĐ.
- Ngày 8/1/2016 là ngày giao dịch không hưởng quyền trả cổ tức.
- Tỷ lệ cổ tức là 10%, tương đương 1.000 VNĐ/Cổ phiếu.
Tính giá điều chỉnh:
[
P’ = P – C = 30.000 – 1.000 = 29.000 \, VNĐ
]
Như vậy, cổ phiếu VCB điều chỉnh xuống còn 29.000 VNĐ/cổ phiếu, và bạn sở hữu thêm 1.000 VNĐ tiền mặt với mỗi cổ phiếu.
2. Trường hợp trả cổ tức bằng cổ phiếu
Khi trả cổ tức bằng cổ phiếu, giá cổ phiếu cũng sẽ được điều chỉnh để phản ánh số lượng cổ phiếu tăng thêm. Công thức tính lúc này trở thành:
[
P’ = \frac{P}{1 + b}
]
Trong đó:
– P’: Giá cổ phiếu sau chia.
– P: Giá cổ phiếu trước chia.
– b: Tỷ lệ cấp cổ phiếu thưởng hoặc cổ tức bằng cổ phiếu (theo dạng phần trăm).
Ví dụ:
- Giá cổ phiếu A vào ngày trước chia là 50.000 VNĐ.
- Công ty trả cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 10% (hoặc 100 cổ phiếu sẽ nhận thêm 10 cổ phiếu).
Tính giá điều chỉnh sau chia:
[
P’ = \frac{P}{1 + b} = \frac{50.000}{1 + 0.1} = 45.454,5 \, VNĐ
]
Sau chia, giá cổ phiếu điều chỉnh giảm còn khoảng 45.455 VNĐ nhưng số lượng cổ phiếu bạn sở hữu sẽ tăng thêm 10%.
3. Kết hợp cổ tức bằng tiền và bằng cổ phiếu
Công thức tổng quát:
[
P’ = \frac{P – C}{1 + b}
]
Ví dụ kết hợp:
- Công ty ABC có giá cổ phiếu trước chia là 100.000 VNĐ.
- Trả cổ tức bằng 2.000 VNĐ tiền mặt (C = 2.000).
- Trả cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 10% (b = 0.1).
Tính giá điều chỉnh sau chia:
[
P’ = \frac{P – C}{1 + b} = \frac{100.000 – 2.000}{1 + 0.1} = \frac{98.000}{1.1} = 89.090 \, VNĐ
]
Như vậy, giá cổ phiếu ABC được điều chỉnh còn 89.090 VNĐ/cổ phiếu, nhưng tài sản bạn sở hữu vẫn giữ nguyên giá trị do số cổ phiếu và một khoản tiền mặt tăng lên.
Vậy chia cổ tức có thực sự làm tăng tài sản của nhà đầu tư?
Đây là một câu hỏi thú vị. Nhiều nhà đầu tư mới thường nghĩ rằng được chia cổ tức sẽ giúp tài sản của mình tăng lên. Tuy nhiên, thực tế thì tổng tài sản (bao gồm tiền mặt và cổ phiếu) vẫn giữ nguyên, chỉ khác ở hình thức thể hiện.
Tuy nhiên, một điều không thể phủ nhận là cổ tức phản ánh hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Một công ty có khả năng chia cổ tức đều đặn, thậm chí cao hơn qua từng kỳ, thường mang đến tín hiệu tích cực về sức khỏe tài chính và tiềm năng dài hạn. Việc nhận cổ tức hay không phụ thuộc vào chiến lược cá nhân của từng nhà đầu tư. Nếu bạn muốn có thu nhập ổn định, thì cổ phiếu trả cổ tức cao là lựa chọn tốt. Ngược lại, nếu bạn quan tâm đến tăng trưởng giá trị dài hạn, hãy tập trung vào những doanh nghiệp tái đầu tư mạnh vào kinh doanh.
